Bazen depresyonda olup olmadığımız konusunda endişe duyarız. Hatta çoğu zaman depresyondayız deriz. Ancak gerçekten öyle mi?
Depresyon kişinin hayatını kısıtlayan, daraltan, hayat standardını düşüren, zamanını boşa harcatan, kendimizi yetersiz ve değersiz hissettiren, harekete geçmemizi engelleyen, geceleri uyutmayan ya da çok uyutan, içimizi huzursuz eden, bizi ümitsiz hissettiren ve say say bitmeyen belirtileri olan bir psikolojik rahatsızlıktır. Telaşlanmayın. Hemen hemen her rahatsızlığın tedavisi olduğu gibi depresyonun da tedavisi var. Yeter ki iyileşmeyi ve iyi olmayı isteyip harekete geçin.
Depresyona giren bireyler öncelikle kendilerine yönelik duygular ve düşünceler beslerler. Bu duygu ve düşünceler de kişinin harekete geçmesini engeller. Nedir bu duygular ve düşünceler? İnsan depresyona girdiğinde ne hisseder? Ne düşünür? Eğer depresyondaysak düşüneceğimiz ve hissedeceğimiz ilk şey kendimizi değersiz ve yetersiz hissetmek olabilir. Olabilir diyorum çünkü bazen başka bir duygu veya düşüncelerimiz de olabilir. Ancak yaşanan veya sonrasında birikerek gelen problem durumların sonunda, bize hissettiren veya düşündüren duygu veya düşünceler, değersizlik ve yetersizliktir. Sanırım bu hissi sadece yaşayanlar bilir.
Dünya ve dünya yaşantıları, depresyondaki bireyler için zihnini meşgul eden ve ciddi rahatsızlık hissettiren bir durumdur. Kişi bu süreçte, çevresini oldukça olumsuz algılamakta ve eş, dost ilişkilerinde kendinden çok şey talep edildiğini düşünüp farkında veya farkında olmadan ilişkilerini zedeleyen bir dönemdedir. Dünyanın kendisi içinde pek sağlıklı düşünemeyebilir. Mesela depresyonda bulunan bir kişi için dünya, zorluklarla dolu ve aşılması çok güç bir yerdir.
Hem kendine hem de dünyaya böyle bir bakış açısı olan depresif bir kişinin ayrıca gelecekle ilgilide düşünceleri ve duyguları vardır. Dünyaya depresyondaki bir kişinin gözünden bakarsak gelecek onun için karanlık, ümitsiz ve başarısızlıklarla doludur. Bu yüzden depresif kişiler için harekete geçmek çok güçtür.
Sonuç olarak depresyondaki bireyler için hayat hiçte kolay değildir. Her şeye olumsuz yaklaşırlar ve kendilerini değiştirmeye yönelik algıları oldukça ümitsizlik içerir. Böyle hislerimiz veya düşüncelerimiz olmayabilir ancak depresif kişiler veya bu duruma elverişli bireyler anlattığım durumdan daha ağır duygular ve düşünceler hissediyor olabilir. Ancak şunu bilmeliyiz ki çözülemeyecek bir durum da değildir. Bu yüzden “Ben asla iyileşemeyeceğim”, “Doğru söylüyorsunuz ama…”, “Bu da işe yaramayacak” gibi cümlelere çok da kulak asmamak depresif kişilerin tedavileri için süreci olumlu etkileyecek bir davranış olur.
Not: Beck’in geliştirdiği depresyon kuramının temel öğelerinden olan “Bilişsel Üçleme” öğesi temel alınarak yazılmıştır. Daha fazla bilgi ve içerik için Beck’in depresyon kuramını inceleyebilirsiniz.